Μεταλλογνωσία

      Πολλές φορές έχετε την απορία αν ένα κόσμημα που βλέπετε είναι ασημένιο ή χρυσό ή από κάποιο άλλο μέταλλο που μοιάζει με πολύτιμο, χωρίς να είναι,και θα το κατατάξει στη κατηγορία του  faux bijou.
      Εδώ θα γνωρίσουμε τον ΟΡΕΙΧΑΛΚΟ και τον ΜΠΡΟΥΝΤΖΟ  δηλ. 2 μέταλλα που "παίζοντας" με την αναλογία των μετάλλων που χρησιμοποιούνται στα κράματά τους, οι τεχνίτες  πετυχαίνουν χρωματισμούς ανάλογους με των πολυτίμων μετάλλων σαν ένα είδος απομίμησης.

      ΟΡΕΙΧΑΛΚΟΣ

      Είναι κράμα χαλκού ( Cu ) και ψευδάργυρου ( Zn ).

      Ι)  Σε αναλογία 95%  Cu και 5%  Zn δημιουργούμε τό μέταλλο GILDING το οποίο έχει έντονο χρυσό χρώμα.
      ΙΙ) Μέταλλο  PINCHBECK.
       a) Σε αναλογία 88% Cu και 12%Zn την Βικτωριανή εποχή το χρησιμοποιούσαν σαν υποκατάστατο του χρυσού.
       β) Σε αναλογία 85% Cu και 15%  Zn δημιουργούν σήμερα ένα σύγχρονο κράμα γνωστό σαν "κόκκινος ορείχαλκος" που πλησιάζει το βικτωριανό.

       ΜΠΡΟΥΝΤΖΟΣ Ή ΚΡΑΤΕΡΩΜΑ

       Είναι βασικά κράμα χαλκού ( Cu )και κασσίτερου ( pewter ).Υπάρχουν ομοειδείς μπρούντζοι χωρίς κασσίτερο.Τα κρατερώματα τα χρησιμοποιούσαν στα αρχαία χρόνια."Απόγονοι" αυτών είναι οι φωσφορούχοι μπρούντζοι. Εδώ η αναλογία σε κασσίτερο κυμαίνεται από 1,25% έως 10% ενώ σε ποσοστό 5% κασσιτέρου προστίθεται το πολύ 0,35% φώσφορος με αποτέλεσμα αυτοί οι μπρούντζοι να είναι πολύ σκληροί και να έχουν μεγάλη αντοχή.

      ΑΝΑΡΩΤΙΕΣΤΕ ΑΚΟΜΑ ΓΙΑΤΙ ΤΑ ΤΡΥΠΑΝΑΚΙΑ ΣΠΑΝΕ ΟΤΑΝ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΤΕ ΝΑ ΤΡΥΠΗΣΕΤΕ  ΤΕΤΟΙΟΥΣ ΜΠΡΟΥΝΤΖΟΥΣ ;;;;

        Ως  γνωστόν το καράτι στα πολύτιμα μέταλλα ( χρυσός,λευκόχρυσος κλπ ) εκφράζει καθαρότητα του μετάλλου και στις πολύτιμες πέτρες βάρος.
        Σε ένα χυτό κόσμημα η διαφορά που επιτρέπεται να υπάρχει στα καράτια του σε σχέση με αυτά που θα έπρεπε να έχει είναι μέχρι 1/2 καράτι.
        Αν το κόσμημα έχει κολλήσεις τότε η διαφορά μπορεί να είναι μέχρι 1 καράτι. 
        Τονίζω ότι τα ευρωπαϊκά κοσμήματα από χρυσό, άργυρο κλπ. πολύτιμα μέταλλα θα πρέπει να περιέχουν περισσότερο πολύτιμο από όσο αναγράφει η σφραγίδα.
       Πάντως κράματα χρυσού λιγότερο από 10 καράτια δεν θεωρούνται χρυσός. Τα κράματα κάτω των 10 καρατίων  δεν θα πρέπει να σφραγίζονται γιατί η ποσότητα του χρυσού είναι τόσο χαμηλή που οι ιδιότητές τους απέχουν πολύ από τις ιδιότητες του χρυσού.

ΜΟΝΑΔΕΣ  ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΒΑΡΟΥΣ ΧΡΥΣΟΥ

1 ουγγιά τρόυ ( από τη γαλλική πόλη TROYES )= 31,183 γραμμάρια.

1 λίβρα = 20 ουγγιές. 
   
       ΕΝΑΣ ΑΠΛΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΜΕ ΤΟ ΝΙΤΡΙΚΟ ΟΞΥ ΓΙΑ ΝΑ ΒΡΙΣΚΟΥΜΕ ΣΤΟ <<ΠΕΡΙΠΟΥ>> ΤΟΥΣ ΒΑΘΜΟΥΣ ΤΟΥ ΑΣΗΜΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΚΥΡΙΟΤΕΡΟ ΑΝ ΤΟ ΜΕΤΑΛΛΟ ΠΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΥΜΕ ΕΙΝΑΙ ΑΣΗΜΙ Η ΟΧΙ.   
        Μερικές σταγόνες σε μια άκρη του μετάλλου είναι αρκετές.Προσοχή στη χρήση του οξέος . ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟ.

                         ΒΑΘΜΟΙ                               ΧΡΩΜΑ

                         1.000                                     ΚΑΤΑΣΠΡΟ
                         925-950                                ΘΟΛΟ ( ΘΑΜΠΟ )
                         900                                         ΓΚΡΙ  
                         800-850                               ΣΚΟΥΡΟ
                         < 800                                     ΜΑΥΡΟ
                         < 600                                     ΠΡΑΣΙΝΟ    

      ΑΛΠΑΚΑΣ ( ΛΟΓΩ ΤΟΥ  ΑΡΓΥΡΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΛΕΓΕΤΑΙ ΚΑΙ ΝΕΑΡΓΥΡΟΣ).

       Αποτελείται από 55% χαλκό ( Cu ), 24% κασσίτερο ( Sn ) και 21% νικέλιο 

( Ni ).

       Υπάρχουν αρκετά κράματα που διαφέρουν στις αναλογίες και το είδος των μετάλλων  όπως

        α) 65%  Cu, 19% ψευδάργυρος ( Zn ), 14% Ni και μόνο 2% άργυρο

( Ag ).

        β) 62% Cu, 33% Ni, 5% Zn. Βλέπουμε ότι δεν έχει Ag αλλά ονομάζεται αργυρονικέλιο.  

          ΒΟΡΑΚΑΣ
       Ο βόρακας είναι κρυσταλλικό άλας ( τετραβορικό νάτριο).Οι μορφές του είναι στερεός, σκόνη, υγρός και πάστα.
       Είναι απαραίτητος στην κόλληση γιατί καθαρίζει τα μέταλλα, δεν επιτρέπει την οξείδωσή τους και βοηθάει την κόλληση να τρέξει.

          
        ΚΟΛΛΗΣΕΙΣ
      Τα κριτήρια για τη κατάταξη των κολλήσεων είναι:
       Ι) Το βασικό μέταλλο.
     ΙΙ) Το σημείο τήξης.
   ΙΙΙ) Τό χρώμα.

          Ι) Για ασημοκολλήσεις βασικό μέταλλο το ασήμι.
              Για χρυσοκολλήσεις βασικό μέταλλο ο χρυσός.

        ΙΙ) Εξαρτάται από τη ποσότητα του βασικού μετάλλου  και από το τύπο λέγας που θα χρησιμοποιήσουμε.
          ( ΛΕΓΑ= το μέταλλο ή τα μέταλλα, πλην του βασικού μετάλλου,  που θα χρησιμοποιήσουμε για να κατασκευάσουμε  το κράμα της κόλλησης).
          Έτσι μπορούμε να φτιάξουμε κολλήσεις μαλακές, μεσαίες και σκληρές. Σε γενικές γραμμές όσο περισσότερο είναι το βασικό μέταλλο στο κράμα της κόλλησης τόσο πιο σκληρή είναι.

          ΙΙΙ) Το χρώμα μας απασχολεί μόνο στον χρυσό που θα πρέπει να είναι το ίδιο χρώμα με το χρυσό που έχουμε να κολλήσουμε.

          ΑΙΤΙΕΣ ΓΙΑ ΑΠΟΤΥΧΗΜΕΝΗ ΚΟΛΛΗΣΗ 

1. Κακή επαφή των μετάλλων. 
2. Βρώμικα μέταλλα.
3. Μικρή ποσότητα κόλλησης.
4. Μικρή ποσότητα βόρακα.
5. Λάθος ρύθμιση της φωτιάς (πολύ δυνατή ή πολύ χαμηλή).
6. Βρώμικη κόλληση.